Autor: Milica Mitrović, stručni saradnik Osnovnog suda u Beogradu
Kazna za učinjeno krivično delo odmerava se u okvirima propisane kazne za određeno krivično delo. Međutim krivično zakonodavstvo dopušta da se u nekim slučajevima kazna može odmeriti ispod minimuma propisane kazne za određeno krivično delo ili se čak propisana kazna može zameniti blažom vrstom kazne.
Ublažavanje kazne omogućava da kada se i sa ublaženom kaznom može postići svrha kažnjavanja, izrekne ta blaža kazna koja je odgovarajuća za konkretan slučaj.
Ublažavanje kazne je moguće:
1. kada je to izričito propisano zakonom (npr. ako je delo započeto a nije dovršeno i nije nastupila posledica ili je delo izvršeno tako što nas je neko naterao na to pretnjom ili silom).
2. kada je u zakonu za određeno krivično delo predviđeno i oslobođenje od kazne, a sud ga nije oslobodio.
3. kada postoje naročito olakšavajuće okolnosti (raniji primeren život učinioca,stambene,porodične prilike učinioca,stvarno kajanje posle izvršenog krivičnog dela, naknada štete itd.) koje pokazuju da se i sa blažom kaznom može postići svrha kažnjavanja.
U našem krivičnom pravu ublažavanje kazne je ograničeno,osim kada je oslobođenje od kazne predviđeno. Pa iz tog razloga predviđeni su sledeći zakonski okviri:
1. ako je za krivično delo kao najmanja mera kazne propisan zatvor u trajanju od 10 ili više godina, kazna se može ublažiti do 7 godina zatvora.
2. ako je za krivično delo kao najmanja mera kazne propisan zatvor u trajanju od 5 godina, kazna se može ublažiti do 3 godina zatvora.
3. ako je za krivično delo kao najmanja mera kazne propisan zatvor u trajanju od 3 godine, kazna se može ublažiti do 1 godine zatvora.
4. ako je za krivično delo kao najmanja mera kazne propisan zatvor u trajanju od 2 godine, kazna se može ublažiti do 6 meseci zatvora.
5. ako je za krivično delo kao najmanja mera kazne propisan zatvor u trajanju od 1 godine, kazna se može ublažiti do 3 meseca zatvora.
6. ako je za krivično delo kao najmanja mera kazne propisan zatvor u ispod 1 godine , kazna se može ublažiti do 30 dana zatvora.
7. ako je za krivično delo propisana kazna zatvora bez naznake najmanjeg vremenskog trajanja, umesto zatvora može se izreći novčana kazna ili rad u javnom interesu.
8. ako je za krivično delo propisana kazna zatvora sa naznakom najmanjeg vremenskog trajanja, umesto zatvora može se izreći do deset hiljada dinara.
Licu koje je ranije bilo osuđivano za isto krivično delo ne može se ublažiti kazna .