Poštovana,
u konkretnom slučaju je važno da Vi kao budući kupac prvog stana niste vlasnik nepokretnosti (stana ili porodične kuće) na teriotoriji Republike Srbije od 1. jula 2006.g., pa do dana overe kupoprodajnog ugovora, a što ujedno znači i da niste obveznik poreza na imovinu (što ide jedno uz drugo, da ste vlasnik nepokrente imovine bili bi ste u službenim evidencijama Poreske uprave evidentirani kao obveznik poreza), to što Vaš suprug ima u svom vlasništvu stan koji je nasledio nije od uticaja na poresko oslobođenje na koje imate pravo.
Prema odredbi čl. 31a Zakona o porezima na imovinu Član 31a porez na prenos apsolutnih prava ne plaća se na prenos prava svojine na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi, odnosno svojinskom udelu na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi fizičkom licu koje kupuje prvi stan, za površinu koja za kupca prvog stana iznosi do 40 m2 i za članove njegovog porodičnog domaćinstva koji od 1. jula 2006. godine nisu imali u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije do 15 m2 po svakom članu, pod uslovom da:
1) je kupac prvog stana punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije;
2) kupac prvog stana od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu koga kupac stiče prvi stan, nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije.
Porodičnim domaćinstvom kupca prvog stana, smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupčeve dece, kupčevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupčevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupčevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.
Ako je površina stana koji kupac prvog stana kupuje veća od površine odgovarajućeg stana, porez se plaća na prenos prava svojine na razliku površine kupljenog i površine odgovarajućeg stana (npr. ako se radi o tročlanom porodičnom domaćinstvu 40m2 + 15m2 + 15m2 to je ukupno 70m2 oslobođenja, a Vi kupujete stan od 100m2, što znači da ćete biti oporezovani za razliku od 30m2, a za 70m2 bićete oslobođeni).
Pravo na poresko oslobođenje u skladu sa odredbama člana 31a Zakona nema obveznik koji pravo svojine na stanu prenosi:
1) licu na osnovu čije prve kupovine stana je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa odredbama ovog stava i člana 31a Zakona;
2) članu porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koga je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa odredbama ovog stava i člana 31a Zakona (član 31b stav 1. Zakona).
Odredbe člana 31a i 31b Zakona u primeni su od 8.7.2007. godine.
Pravo na poresko oslobođenje, može ostvariti samo na osnovu ugovora o kupoprodaji prvog stana overenog posle stupanja na snagu tog zakona. Dakle, porez na prenos apsolutnih prava plaća se na prenos uz naknadu prava svojine na stanu (po osnovu ugovora o kupoprodaji), na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost, osim u slučajevima za koje je Zakonom propisano pravo na poresko oslobođenje.
Prema odredbi člana 54. stav 1. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji), a u vezi sa članom 39. stav 2. Zakona, utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava je delatnost Poreske uprave, koja se sastoji u izdavanju upravnih akata, odnosno u preduzimanju zakonom propisanih radnji, kojima se ustanovljava postojanje pojedinačne poreske obaveze i određuju poreski obveznik, poreska osnovica i iznos poreske obaveze.
Prema tome, nadležni poreski organ, u svakom konkretnom slučaju, na osnovu dokaza, utvrđuje da li su ispunjeni svi uslovi propisani Zakonom za poresko oslobođenje po osnovu kupovine prvog stana.
Što se tiče refundacije PDV-a, fizičko lice koje je punoletni državljanin Republike, sa prebivalištem na teritoriji Republike i koji kupuje prvi stan, ima pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, uz ispunjenje zakonskih uslova i po propisanoj proceduri, pri čemu se pravo na podnošenje zahteva i pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana stiče danom u kojem su ispunjeni propisani uslovi.
Prema odredbi čl. 56a Zakona o porezu na dodatu vrednost Član 56a pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, na osnovu podnetog zahteva, ima fizičko lice – punoletni državljanin Republike, sa prebivalištem na teritoriji Republike, koji kupuje prvi stan.
Kupac prvog stana može da ostvari refundaciju PDV, pod sledećim uslovima:
1) da od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu kojeg stiče prvi stan nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike;
2) da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena prodavcu uplatom na tekući račun prodavca.
Izuzetno od stava 2. tačka 2) ovog člana (da je ugovorena cena stana sa PDV isplaćena prodavcu uplatom na tekući račun prodavca), kod kupovine stana pod neprofitnim uslovima od jedinice lokalne samouprave ili neprofitne stambene organizacije osnovane od strane jedinice lokalne samouprave za realizaciju aktivnosti uređenih propisima iz oblasti socijalnog stanovanja, refundacija PDV može da se ostvari pod uslovom da je na ime ugovorene cene stana sa PDV isplaćen iznos koji nije manji od iznosa PDV obračunatog za prvi prenos prava raspolaganja na stanu, na tekući račun prodavca.
Pravo na refundaciju PDV može se ostvariti za stan čija površina za kupca prvog stana iznosi do 40 m2, a za članove njegovog porodičnog domaćinstva do 15 m2 po svakom članu domaćinstva koji nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike u periodu od jula 2006 pa do dana overe kupoprodajnog ugovora, a za vlasnički udeo na stanu do površine srazmerne vlasničkom udelu u odnosu na površinu do 40 m2, odnosno do 15 m2.
Ako kupac prvog stana kupuje stan površine koja je veća od površine za koju ima pravo na refundaciju PDV, pravo na refundaciju PDV može da ostvari do iznosa koji odgovara površini stana (kao kod napred datog primera za oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava).
Porodičnim domaćinstvom kupca prvog stana, smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupčeve dece, kupčevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupčevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupčevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.
Pravo na refundaciju PDV nema:
1) kupac stana koji je ostvario refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana;
2) član porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za kojeg je kupac prvog stana ostvario refundaciju PDV, u slučaju kada taj član porodičnog domaćinstva kupuje stan;
3) kupac stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu;
4) član porodičnog domaćinstva kupca stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu, a za koga je ostvareno to poresko oslobođenje.
Nadležni poreski organ, po sprovedenom postupku, kontrole ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV koji moraju da budu ispunjeni na dan overe ugovora o kupoprodaji stana, osim uslova da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena prodavcu uplatom na tekući račun prodavca koji mora da bude ispunjen na dan podnošenja zahteva za refundaciju PDV, donosi rešenje o refundaciji PDV kupcu prvog stana.
Nadležni poreski organ vodi evidenciju o kupcima prvog stana i članovima porodičnih domaćinstava kupaca prvog stana za koje su kupci prvog stana ostvarili refundaciju PDV, kao i o iznosu ostvarene refundacije PDV.
Pored toga, mora se napomenuti, da činjenično stanje od uticaja na postojanje i visinu poreskih obaveza, kao i ostvarivanje prava na refundaciju PDV, u svakom konkretnom slučaju, utvrđuje i ceni nadležni poreski organ u skladu sa načelima predviđenim propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija.
Vaš Pro Bono