Postovani, zanima me da li lice koje je u invalidskoj penziji ima pravo na honorarni rad po ugovoru o delu u organizaciji osoba sa invaliditetom, a da ne izgubi pravo na penziju? Sa nestrpljenjem ocekujem odgovor.

Poštovani,

Ako se invalidski penzioner radno angažuje, prema mišljenju nadležnog ministarstva, nema zakonskog osnova da mu se automatski ukine invalidska penzija, međutim, postoji zakonska mogućnost da Fond pokrene inicijativu za ponovno preispitivanje radne sposobnosti tog invalidskog penzionera i da se u postupku pregleda pred lekarskom komisijom Fonda utvrdi njegova radna sposobnost i da mu se ukine pravo na invalidsku penziju.

Prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, invalidski penzioner ne može da zasnuje radni odnos i da istovremeno nastavi da koristi pravo na invalidsku penziju, jer zasnivanjem radnog odnosa prestaju da postoje razlozi koji su doveli do sticanja prava na invalidsku penziju.

Dakle, zasnivanje radnog odnosa (što se odnosi na Vaše pitanje ali je s njim u vezi) sa invalidskim penzionerom je nevažeće i automatski prestaje po sili zakona, sve dok je na snazi rešenje o utvrđivanju gubitka radne sposobnosti.
Po pitanju mogućnosti da invalidski penzioner radi na nekim poslovima van radnog odnosa (Ugovor o delu i sl.), ukazujemo na mišljenje Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, prema kojem “invalidski penzioner, shodno odredbama Zakona o radu, ne može da zasnuje radni odnos, dok druge oblike rada ovaj zakon ne zabranjuje“.Prema mišljenju istog ministarstva, Sektora za penzijsko i invalidsko osiguranje, rad invalidskog penzionera na nekim poslovima van radnog odnosa  ne predstavlja zakonski osnov za automatsko gubljenje prava na invalidsku penziju, niti za pokretanje postupka za ponovno utvrđivanje invalidnosti tog invalidskog penzionera. Međutim, zakonom je data mogućnost da u određenim slučajevima i po proteku zakonom utvrđenog vremena, Organizacija penzijskog i invalidskog osiguranja može, po službenoj dužnosti, da pokrene postupak da se kod pojedinih invalidskih penzionera ponovo pristupi oceni radne sposobnosti.

Dakle, odgovor na Vaše pitanje bi bio da postoji rizik od gubitka prava na invalidsku penziju ali ne automatski kao i to da za isto ne postoji jasna zakonska norma, te Vam savetujem da se raspitate kakva je praksa neposredno kod Fonda za PIO ili kod Nacionalne službe za zapošljavanje koja se bavi zapošljavanjem osoba sa invaliditetom.

Saradnik za Radno pravo

Ješić Radmila dipl. pravnik